Günümüzde 4. Sanayi Devrimi ya da diğer bir adı ile Endüstri 4.0 dünya parametrelerini fazlası ile etkiledi. Endüstri 4.0 içerik yöntemini ilk dereceden ele almayı başardı. Bu süreçte 8M adı altında yeni bir kavram da karşımıza çıktı. Ayrıca buna mükemmeliyeti oluşturan taraf adı da verilmektedir. Bu parametrelerin her biri son sanayi devriminin birbirinden önemli alanlarını ifade ediyor. Ayrıca bu parametreler sanayi devriminin bizlere sunduğu yeni getirileri de gözler önüne seriyor. Bu parametreler etkilerini de şimdiden göstermeye başlamış durumda.
4. Sanayi Devrimi Parametreleri
Bu tasarımın en önemli kısımlarından bir tanesi mekan. Çünkü mekan imkan veriyor ve imkan da mümkün kılıyor. Bu gün mekan 8 ayrı yapı içerisinde tekrar şekilleniyor. Mekan sadece somut kavramda bir yer değil zaman ve mekan dışında da dijital ortamda olur. Yani sadece yazılı kaynaklar bu süreçte önemli değil. Aynı zamanda görsel ya da ses varlığınız da son derece önemli. Mekandan sonra ise önemli konulardan bir tanesi moment yani andır. Artık saat ya da dakika değil an bile önemli. Çünkü insanların artık zaman karşı olan sabırları bitti.
4.Sanayi devriminin en önemli özelliği arasında zaman ve an son derece önemli ve üzerinde durulması gereken konulardan bir tanesidir. Zamandan sonra ise karşımıza 3. parametre geliyor. Bu parametre ise Mind Power yani beyin gücüdür. Bu kavramda insanın zihinsel ve fiziksel gücü son derece önemlidir. Günümüzde her şey artık kayıt altına alınıyor. Sadece akademik makaleler değil kullanılan resimler bile telif hakkı doğuruyor. Yani dijital varlık insanların kişilik haklarını da oluşturuyor.
Sonraki parametre ise Man Power yani insan gücüdür. Bu parametre 4. Sanayi devriminin getirdiği yenilikler arasında en negatif alan olarak görülmektedir. Bu parametre insanların işsiz kalmasına neden olan parametre olarak ifade ediliyor. Fakat Endüstri 4.0’da zihin gücünün insan gücünü geçmesi ve ona göre insanların yönelmesi son derece önemli bir nokta. Bir diğer Parametre ise makinalardır. Sanayi devrimi ile birlikte makineler değişmeye başlayacak. Ayrıca robotikleşme ve verilerin toplanması gibi konular da bu anlamda karşımıza çıkacak.
Veri ve analizlerin toplanması ile birlikte de karar verme aşaması çok daha hızlı bir şekilde işlenecek. Bu sayede de A, B, C planları yerine senaryolar simülasyon edilerek neyin daha az zarar vereceği görülecek. 4. Sanayi Devrimi içerisindeki bir diğer parametre ise kullanılan malzemelerin değişmesidir. Malzeme değişimi sadece kalite anlamında değişmeyecek. Aynı zamanda insana ve doğaya karşı yararlı malzemeler de hayatımıza girecek. 7. Parametre ise farklı metotların hayatımıza girmesidir.
Özellikle dijital dünyada içerik yönetimindeki en önemli farklılaşmalardan bir tanesi metotların ve sistemlerin değişmesi yeniden oluşmasıdır. 4. Sanayi Devrimi içerisindeki en son parametre ise Money olarak geçen para parametresidir. Para kavramı çok farklı bir hal almaya başladı. Özellikle Bitcoin ve benzeri birçok para devrede. Bu durum da aslında paranın bir anlamda yapısının ve anlayışının değiştiğini bizlere gösteriyor. Sanayi devrimi içerisindeki bu 8 parametrenin her biri gün geçtikçe hayatımızda çok daha etkili oluyor.
Doç. Dr. Gamze Sart Youtube kanalından ve Web sitesinden 4. Sanayi Devrimi ve etkileri ile alakalı çok daha detaylı video ve blog yazılarına ulaşabilirsiniz. Mentorloops internet sitesini ziyaret ederek de Endüstri 4.0 ile hayatımıza giren yeni teknolojiler ve iş alanları ile alakalı bilgiler alabilirsiniz.
Kariyer danışmanlığı 21. yüzyılın en önemli ajandalarından bir tanesi olarak karşımıza çıkıyor. Kariyer danışmanlıkları insanların anne karnından başlayarak ölümüne kadar ki bir süreci kapsıyor. Anne babanızdan aldığınız genetik özellikler ile sizin genetik yapınız ortaya çıkıyor. Bizler 9 ayı anne karnında olmak üzere 7 yıllık süreçler geçiriyoruz. 6 yaş 3 aya kadar yani bebeklik ve çocukluk döneminde insanların fiziksek gelişimi en iyi düzeyde meydana geliyor.
13 yaştan sonra ise çocuklar ergenlik dönemlerinin başına yani daha ileri bir seviyeye geliyor. Bu süreçte çocuklarımızın ortaokul dönemlerine denk geliyor. 21 yaşa kadar olan bu süreç ise en önemli dönemlerden bir tanesi. Gençlerin karar verme mekanizmasının geliştiği bir süreçtir. Hatta Amerika’da alkol kullanma yaşı da bu yüzden 21 yaş sonrası için geçerli. 21 – 28 yaş arası ise genç yetişkin denilen bir dönemdir. 35 yaş yolun yarısı şiiri ve muhabbeti de aslında bu yaş aralıklarından dolayı oluşmuştur.
Fakat günümüzde bu yaş aralığı çok daha ileri seviyelere yaklaşık 42’li yaşlara gelmiş durumda. Bir diğer yandan ülkemizde 2000 öncesi doğan kişilerin 100 – 105 yaşına kadar yaşayacağı tahmin ediliyor. 2000 sonrası doğan kişilerin ise 115 yaşa kadar yaşayacağı tahmin edilmektedir. Kelime anlamı olarak koşmaktan gelen kariyer inanışımıza göre aslında ölümden sonra da devam ediyor. Cennet ve cehennem inançları aslında bizim kariyerimiz ile alakalı bir durum.
Yaşam Boyu Kariyer Danışmanlığı
Dünyada her canlının yaşam aralığı vardır. Bu aralık kelebekler için bir gün olurken diğer canlılar için çok daha uzun ya da kısa oluyor. Fakat her canlının bu anlamda yaşam koşusu devam ediyor. Yaşam döngüsü içerisinde devam eden bu süreçte sadece kariyer konusuna dikkat edilmemelidir. Aynı zamanda bireyin aile ilişkileri ya da çevresi ile kurduğu ilişki de önemli oluyor. Ayrıca fiziksel imkanlar da bu süreçte etkilidir. Örneğin boyu uzun bir gencin basketbol oynamaya daha elverişli olması gibi.
Buna ek olarak maddi imkanların ya da kültürel imkanların da etkili olduğunu görüyoruz. Ayrıca karakter oluşumu da son derece önemli. Çünkü karakter hiçbir insanda bir anda oluşmaz. Bebeklik, çocukluk ya da gençlik gibi her dönemimizin bir karakter dönemi vardır. Kariyer danışmanlığı ve kariyer ilerlemesi isçin ayrıca kurumlarla iletişim de ön plana çıkıyor. Okullar, devlet kurumları ya da bu tarz tüm kurumlar bu süreçte etkili oluyor. Bu dönemde de bireyler için meslekler ortaya çıkıyor.
Kariyer İçin Kişisel Gelişim ve Tanınmışlığı!
Bireylerin kurumlar ile iletişimden sonra ise kişisel gelişim geliyor. Kişisel gelişim ek olarak kişilerin tanınmışlığı da son derece önemli. Tanınmışlık bebeklikten yaşlılığa kadar her dönemde önemli ve karşımıza çıkan bir süreçtir. Yaramaz çocuk ya da akıllı çocuk gibi tanımlamalar gibi tabirler de bir tanınmışlıktır. Aynı şekilde bu tanınmışlık mesleki olarak da karşımıza çıkıyor. Kariyer danışmanlığı yapılırken bile bu tanınmışlık kişilerin kariyer ilerlemesinde son derece önemli oluyor. Bu yüzden de hem bireylerin hem de ailelerin buna dikkat etmesi gerekiyor.
Kariyer İlerlemesi İçin Çevresel Faktörlerin Etkileri
Coğrafi olaylar ve imkanlar kişilerin üzerinde son derece etkilidir. Ağrı’da yaşayan çocukların doğal olarak kayak kayması gibi özellikle buna örnek olabilir. Ya da deniz kenarında yaşayan gençlerin balık tutma ve denize göre hava tahmini yapması bu durumu çok iyi örnekler. Bunların hepsi çevresel faktörlerdir. İnsanoğlu bir akış içerisindendir. Bu akış içerisinde yetenekler, ilgi alanlar ya da değerleri önemlidir. Kariyer danışmanlığı içerisinde kariyer ilerlemesini bir hamur gibi düşünebiliriz. 0 – 7 yaş aralığında çocuk ekmeğin hamurunu ifade eder.
Ekmeğin nasıl yapılacağını belirlemek gibi çocuklar için bu süreçte aslında son derece önemli kararların alınacağı bir süreçtir. 7 – 14 yaş arası ise ekmeğe biçim verdiğimiz dönemdir. 14 – 21 yaş arası ekmeği fırına atıp pişirdiğimiz süreçtir. Aşkların, anarşinin ya da aşırı çıkışların olduğu bu dönem çok önemlidir. Ekmeği bu dönemde erken çıkarmak pişmemesine, geç çıkarmak ise yanmasına neden olur.21 yaş sonrası ise ekmeğin arasını açıp içerisine ne konacağına karar verilmektedir. Bu da o dönemde insanların mesleklerine karar verdiği ve hayatlarına yön verdiği konulardan bir tanesidir.
Doç. Dr. Gamze Sart Youtube kanalından ve web sitesinden kariyer danışmanlığı nasıl yapılır ile alakalı detaylı bilgiler bulabilirsiniz. Mentorloops internet sitesini ziyaret ederek de bu alanda uzman kişilerden profesyonel destek alabilirsiniz.
Kariyer danışmanlığı 21.yüzyılın en fazla ihtiyaç duyulacak alanlarından bir tanesidir. Yaşam boyu kariyerdanışmanlığı genel itibarıyla bakıldığında anne karnına düştüğümüz andan itibaren başlamaktadır. Anne karnından itibaren başlayan bu süreç bireyin ölümüne kadar devam etmektedir. Kariyer kelime anlamı olarak Latince’de ‘koşmak’ fiilinden gelmektedir. Bilindiği gibi Türkçedeki ‘kariyer’ kelimesi yabancı bir kelime olarak dilimize geçmiş durumdadır.
Kariyer anlamında kavram değerlendirildiğinde, anne ve babanın yedi göbek gelecek şekilde bütün genetik altyapısının taşındığı bir yapıyı anlattığı söylenebilir. Bunun daha da ilerisi bulunmaktadır. Anne ve babadan aldığımız bütün genetik faktörlerin bireyin oluşumunda ve gelişiminde etkisinin olduğu görülmektedir. Anne ve babadan alınan genetik faktörler sonucunda bireyin fiziksel yapısı oluşmaktadır. Bu süreç içerisinde anne karnında müthiş bir mucize gerçekleşmektedir. Bir kan pıhtısından mükemmel bir varlık ortaya çıkmaktadır.
Yaşam Boyu Kariyer Danışmanlığı Neden Önemli?
Bireyin gelişiminde yaşam boyu kariyer danışmanlığı oldukça önemlidir. Birey anne karnından dünyaya geldiğinde, her 7 yılda bir değişim geçirmektedir. Yani 9 ay anne karnında geçtikten sonra, 6 yıl 3 aylık süre boyunca çocuğun fiziksel anlamda ciddi bir gelişim gösterdiği bir süreç ortaya çıkmaktadır. Doğumdan itibaren 7 yıllık döneme bebeklik ve çocukluk dönemi demekteyiz. 7 yıllık zaman dilimi sonrasına denk gelen dönem de çocukların ilkokula başlama zamanları olmaktadır. Çocuklar artık 13 yaşına geldiklerinde ise artık ergenlik dönemine girmektedirler.
Bu dönem gelişim anlamında bireyin hayatındaki ikinci önemli dönem olmaktadır. Ergenlik dönemi başlangıcı, çocukların ortaokul eğitim dönemlerine rastlamaktadır. Çocukların 14 yaşından 21 yaşına kadar geçirdikleri süre ‘ergenlik çağı’ olarak isimlendirilmektedir. Amerika’da gençlere verilen bazı haklar için gelişim dönemleri dikkate alınmaktadır. Örneğin, Amerika’da alkol kullanma yaşı, bireyin karar mekanizmasının geliştiği yaş olan 21 sonrası olarak uygulanmaktadır. 21 yaştan sonra bir 7 yıl daha eklemekteyiz. Bu durumda birey 28 yaşına geldiğinde ‘genç yetişkin’ dönemine girmiş olmaktadır.
Gelişim Evreleri Bize Ne Anlatmaktadır?
Yaşam boyu kariyer danışmanlığı için gelişim evrelerine denk gelen yaş aralıkları önemlidir. 28 yaşına gelen birey artık genç yetişkin olarak 35 yaşına kadar süren bir evreye girmektedir. Aslında bu anlamda Cahit Sıtkı Tarancı’nın şiiri de hatırlanmaktadır. 35 yaşında yolun yarısı olduğu söylense de artık bu yaşın daha da ileri atıldığını söylememiz gerekmektedir. 35 yaşa bir 7 yaş eklediğimizde yeni dönem yaşı olarak ’42’ yaşına ulaşmaktayız. Yani son durumda yolun yarısı olarak tabir edilen yaşın artık 42 yaş olduğunu görmekteyiz. Normal şartlarda bireyin 42 yaşından sonra emeklilik yaşına kadar geçen sürecine ‘orta yaş’ dönemi denmektedir.
Emeklilik ile beraber de yaşlılık dönemi başlamaktadır. Bu şekilde 7 yılda bir değişen dönem sonunda 84 yaş ve sonrası ‘geç yaşlılık’ olarak ifade edilmektedir. Bugün Türkiye’nin DNA’sı incelendiğinde –pandemi öncesinde yayımlanan bir rapor göz önüne alınmakta- Türkiye’de 2000 öncesinde yaşayanların 100 ve 105 yaşına kadar ömre sahip olacakları belirtilmiştir. 2000 sonrası doğacak olanların ise 115 yaşına kadar ömür sürelerini artırabileceklerini iddia edilmiştir.
Yaşam Boyu Kariyer Danışmanlığı ve Kariyer Gelişimi Nasıl Olmalı?
Bireylerin kariyer gelişimleri hiç durmadan devam etmektedir. Yaşam boyu kariyer danışmanlığı yaşam sonuna kadar devam eden bir kariyer sürecini yönetmeyi sağlamaktadır. Kariyer kavramı aslında oldukça geniş bir tanım olmaktadır. Çünkü yaşamla son bulan hayat, insan inancına göre yaşamdan sonra da devam edebilir. Örneğin; Cennet ve Cehennem kavramlarına inanan bir birey için de yaşam sonrası kariyerin bir anlamda devam ettiği söylenebilir. Kariyer bu şekilde yaşam boyu ve hatta sonrasında gerçekleşen bir süreci kapsamaktadır. Yaşam boyu kariyer, yaşam boyu öğrenme kavramına kendi içerisinde yer vermektedir.
Yaşam dönemi içerisinde bireylerin zamansal ve mekânsal anlamda bir akışları bulunmaktadır. Her canlının kendine ait bir yaşam döngüsü vardır. Canlıların yaşadıkları süreler birbirlerine göre değişebilmektedir. Yaşam süresi bir kelebek için farklı olurken bir papağan için de farklıdır. İnsanların sahip oldukları farklı yaşam süreleri boyunca kariyer gelişimleri bilinçli bir şekilde değerlendirilmelidir. İnsan için kariyer süreci değerlendirildiğinde, en önemli ajandalardan biri ilişki yönetimi olmaktadır. Bireyin çevresi ile kurduğu ilişkiler son derece önemlidir.
İnsanlar sahip oldukları bazı imkanları kariyer gelişiminde dikkate alabilmektedir. Örneğin fiziksel olarak uzun boylu bireyin basketbolcu olması fiziksel imkana örnek olarak verilebilir. Bunun dışında maddi imkanlara sahip olan bireylerin de kariyer gelişimlerini farklı bir şekilde yönlendirebildikleri de görülmektedir. Bu süreçte bireyler için önemli olan diğer bir unsur da karakter gelişimidir. Bilindiği gibi insan karakteri bir anda ortaya çıkan ya da oluşan bir şey değildir.
Karakter Gelişimi Neden Önemlidir?
İnsanların sahip oldukları karakter ve kişilik, süreç içerisinde gelişmektedir. Yaşam boyu kariyer danışmanlığı insanın tüm gelişim süreçlerine odaklanmaktadır. Karakter ve kişilik gelişimi her dönem için dinamik bir halde bulunmaktadır. Yani bebeklik dönemimiz bir karakter gelişim dönemi olduğu gibi diğer tüm gelişim süreçlerimizin de karakter gelişim süreçleri vardır.
İnsan hayatında yaşanan travmalar sonucunda karaktere ait olan değerlerde değişmeler meydana gelebilmektedir. İnsan hayatında kurumlarla olan ilişkiler de önemli bir yere sahiptir. Yaşam süresince okullarla, hastanelerle, devlet daireleriyle vb. olan ilişkiler de meydana gelmektedir.
Sonraki süreç içerisinde meslek kavramı ön plana çıkmaktadır. Meslek sürecinden sonra kişisel gelişim kavramı da insan hayatında önemli bir yer tutmaktadır. Bireyin kariyeri anlamında en önemli unsurlardan bir tanesi ‘tanınırlık’ olmaktadır. Bu tanınırlık, bireyin çocukluk döneminde de yer almaktadır. Örneğin; ‘akıllı çocuk’, ‘uslu bebek’, ‘yaramaz çocuk’ gibi ifadeler tanınırlığı ortaya koymaktadır. ‘Huysuz yaşlı’ ya da ‘inatçı keçi’ gibi kavramlar diğer örnekler olarak verilebilir.
İnsanoğlu bir akış içerisinde yer almaktadır. Bu akış içerisinde birey yaşarken; sahip olduğu becerilerini, ihtisaslaşmalarını, ilgi alanlarını ve değerlerini bulup çıkarmaktadır. Bu anlamda bireyin yaşamını bir hamur gibi düşünürsek her yaşamın özel olduğunu görmekteyiz. Anne karnından çıkan çocuk 0-7 yaş arasında ekmeğin hamuruna benzetilebilir. İçerik açısından ‘cevizli ekmek mi’, ‘kepekli ekmek mi’ ya da nasıl bir ekmek olacağı gelişim süreçleriyle yakından ilişkili olmaktadır. Fiziksel altyapının oluştuğu en önemli dönem 0-7 yaş olduğu için bu dönem hayati bir öneme sahiptir.
Gelişim Süreçleri Nasıl Yaşanmaktadır?
Yaşam boyu kariyer danışmanlığı için önemli olan gelişim evreleri, anne karnından dünyaya ulaşan çocukta hemen başlamaktadır. 0-3 yaş dönemi bağlılık ve bağımlılık anlamında önemli olan bir dönemdir. Genel olarak 0-7 yaş arası dönemini ekmeğin hamurunun oluştuğu dönem olarak ifade edebiliriz. Sonrasında ise 7 yaştan 14 yaşına kadarki dönemde ekmeğe biçim verilmektedir. Bundan sonraki dönem olan 14 ile 21 yaş arası ekmeğin fırına atıldığı dönem olmaktadır.
Ergenlik dönemi büyük çıkışların ve duygu yoğunluklarının yaşandığı dönemi yansıtmaktadır. Bu dönem, bireyin kendisine ait bir dünyayı kurmaya çalıştığı önemli bir dönemdir. Bireyler bu dönemde arkadaş çevrelerinden ciddi düzeyde etkilenmektedir. 21 yaş sonrası dönem mesleğin devreye girdiği dönemdir. İş arayan bir insanı dikkate alırken üzerinde durulan ilk konu, kişinin iş aramaması öncelikle meslek edinmesi gerektiği şeklinde olmaktadır.
21.yüzyılda stratejik yetenek yönetimi oldukça önemli bir hale geldi. Bu yüzden ihtisas ve becerilerimizi bulmamız lazım. Bu doğrultuda ayrıca finansal yeterlilik konusu da araştırılmalıdır. Yapılan ve harcanan emeğimizin karşısında ne kadar bir gelir elde edeceğimizi belirlememiz gerekiyor. Çünkü günün sonunda iş tatmini olarak ifade edilen kısımda insanların kendi aile ihtiyaçlarını karşılaması için finansal bir gelir sağlaması lazım. Buna ek olarak bir bireyin yaşı ne olursa olsun 6 yıllık bir planının olması gerekir.
Bu 6 yıllık plan yapılırken de dünyada değişimleri değiştirerek yapılandırmak lazım. Çünkü dünya sürekli bir yapılanma ve yenilenme içerisindedir. Plan yapılırken de bu değişim ve farklılıklar göz önüne almamız lazım. İnsanların becerilerini, ihtisaslarını, yeteneklerini veya ilgilerini ölçen binlerce test var. Pek çok öğrenci ve bireyin yaptığı bir yanlışlık bu durumda hemen dikkat çekiyor. Çoğu kişi tek bir teste göre karar veriyor. Ama sosyal yetenek ya da benzer herhangi bir yetenek için hiçbir zaman tek test yeterli olmaz.
Hatta ve hatta 2 ya da 3 test bile kesin bir kanı vermek için yeterli değildir. İnsanların bu anlamda en az 5 test yapması gerekir ki en doğru sonuçlara yaklaşsın. Her zaman bir işin kuzey, güney doğu ve batısı gibi farklı yönleri vardır. İnsanların bu duruma göre bakması ve işlerini değerlendirmesi lazım. Kariyer danışmanlığı ile alakalı uzman ile çalışmak istiyorsanız ya da bu alanda ihtisaslaşacaksanız mutlaka bunların kombine edildiği tarafı iyi bilmek ve kullanmak lazım.
Stratejik Yetenek Yönetimi ve Testleri
Beşeri ya da kavramsal yetenek gibi pek çok alanı ölçmek için testler kullanılır. Yetenek yönetimi bu testler sayesinde yapılır. Fakat hem ülkemizde hem de dünyada oldukça eski testler kullanılmaktadır. Eski testleri kullanmak ve onlara göre değerlendirme yapmak ise oldukça yanlış sonuçlar doğuracaktır. Çünkü siz 2000 doğumlu bir çocuğu ölçmek istiyorsanız eski testler size doğru sonuçları vermez. Bizim de kullandığımız bir test olan WISC 5 testi 2014 yılında çıkan ve dünyada sayılı kişilerin kullandığı bir testtir.
WISC 4 bizim kullandığımız 10 testten sadece 1 tanesi. Bunun dışında bebekler ve çocukların için de kullanılan ve ülkemizde sadece bizim kullandığımız testleri de kullanıyoruz. WISC 1940’lı yıllarda piyasaya çıkan bir testtir. Stratejik yetenek yönetimi testi tarihi oldukça eskilere dayanıyor. WISC testleri arasında 1970’li ve 1990’lı yıllarda çıkan testler mevcut. Bu testler ile milenyum yılında doğan bir çocuğu test etmek oldukça imkansız. Bu yüzden de testleri yaptırmak isteyen kişilerin bunların göz önüne alması gerekiyor.
Özellikle ailelerin bu konulara hakim olması onlara en iyi sonuçları verecektir. Uzmanların bu konuda eksiklikleri olabiliyor. Bir öğrencinin ya da bireyin mesleki yatkınlığını kullanırken biz 10 farklı test uyguluyoruz. Bireylerin 11. testi ise bizzat ben oluyorum. Yıllardır bu alandaki tecrübelerimi ve çalışmalarımı göz önüne alarak ve ayrıca test sonuçlarını da araştırarak bu anlamda kişilere yardımcı oluyorum. Testlerin çıkış yıllarını aslında o dönem çıkan arabalar ile de kıyaslanabilir.
Yetenek Yönetimi İle Yeteneklerinizi Ortaya Çıkarın!
Dünyadaki teknolojiler ve bilinenler her geçen gün artıyor. Stratejik yetenek yönetimi gibi alanlar da bu gelişimden fazlası ile etkileniyor. Bilim dünyasındaki yenilikler ile bu testler de kendilerini geliştiriyor. Testlerin uygulanmasından sonuçlarına kadar pek çok konu bu çalışmalardan etkilenerek değişiyor ve gelişiyor. Aileler bu konularda her zaman en son testlerin kullanılıp kullanılmamasına önem vermelidir. Aksi takdirde yanlış sonuçlar onları yanlış yönlendirecektir. Bir diğer yandan testleri kullanan kişilerin de yetkinliği ailelerin dikkat etmesi gereken konulardan bir tanesidir.
Doç. Dr. Gamze Sart Youtube kanalından stratejik yetenek nedir ve nasıl yönetilir gibi sorularınıza uzman ekibimizce çekilmiş cevaplar bulabilirsiniz. Doç. Dr. Gamze Sart Web sitesinden de stratejik yetenek yönetimi ile alakalı detaylı bilgiler alabilir ya da bu konudaki sorularınızı kendisine sorabilirsiniz.
Tüm dünyada pandemi süreci yeni teknolojiler ve bununla alakalı pek çok noktayı değiştirdi. Türkiye’de dahil olmak üzere dijital dönüşüm açısından kullanılan alt yapı neredeyse 6 kat arttı. Ayrıca aplikasyonlar da hayatımızda fazlası ile yer bulmaya başladı. Bu alanlarda küresel olarak büyük bir değişim karşımıza çıkıyor. Bu yüzden sadece teknolojik alt yapının yetersizliği oluşmuyor. Aynı zamanda hardware adı verilen bilgisayarların (telefon, tablet vb.) eksikliği de insanları zor duruma sokuyor.
İnsanların kullandığı telefonlar bir anda alt model olarak kaldı. Bununla beraber en çok kar yapan şirketler de teknoloji şirketleri olmayı başardı. Hiçbir şekilde ihtiyacı olmayan şirketlerin bile ellerindeki birikimleri teknolojik alt yapıya yatırması bu süreci etkiledi. Yeni nesil teknolojiler ile birlikte de bu şirketler her geçen dönem karlarını arttırmayı başardı. Kredi kartları üzerine yapılan araştırmalar da aslında bu süreci anlatıyor. Telefon uygulamalarına yapılan harcamalar yemek için yapılan harcamaları bile geçmeyi başardı. Özellikle genç nesilde bu harcamalar ve farklılıklar hemen dikkat çekiyor.
Yeni Teknolojiler ve Yeni Yönelmeler
Kıyafet alımı bile artık klasik bir hale geldi. Kıyafetler artık minimum seviyede alınıyor. Lüks kıyafetler yerine artık insanlar daha çok hardware ve software alanlarına lüks harcamalar yapmaya başladı. İnsanların son teknolojiler için yaptığı harcamalar arttıkça bu alandaki üretim de artmaya başladı. Bu duruma aslında en iyi örnek oyun tasarım bölümleridir. MIT’nin bir numara olduğu bu alana gelen başvurular 10 misli artmış durumda. Artık gençler bu alanlarda eğitim almak için yarışıyor.
Peak Games firmasının da ülkemizde büyük firmalara satılması aslında bu durumu bizlere gösteriyor. Binlerce uçağı olan Türk Hava Yolları’na yakın bir değere satılan bir oyun firması bu durumu bizlere gösteriyor. PEak Games sadece 100 kişi ile Türk Hava Yolları firmasına yaklaşmayı başardı. Yani insanların alışkanlık ve istekleri değişmeye başlayacak. Yepyeni bir dönem bu anlamda bizleri bekliyor. STEM alanının önemi günümüzde arttı. Gelecekte ise bu alanın önemi şimdikinin kat ve kat fazlası olacak. Bu yüzden de dünyayı değiştirecek teknolojiler genel olarak bu alanlarda karşımıza çıkacak.
Doç. Dr. Gamze Sart Youtube kanalını ziyaret ederek yeni teknolojiler nelerdir ve nerelerde kullanılır gibi sorularınıza cevap bulabilirsiniz. Doç. Dr. Gamze Sart Web sitesini ziyaret ederek de bu teknolojiler hakkında blog yazıları okuyabilirsiniz. Mentorloops internet sitesinden de bu teknolojiler ile alakalı online eğitim alabilirsiniz.
Doğru bir iş bulma süreci, adaylar için önemli konular arasında yer almaktadır. Konu bu kadar önemli olduğundan dolayı ‘neden stratejik yetenek yönetimi gerekli’ sorusunun cevabı merak edilmektedir. İş bulma sürecinde, adayların öncelikle kendi ilgi alanlarına göre meslek edinmelerini ve meslek oluşturmalarını önermekteyiz. Konu özellikle uygulama açısından değerlendirildiğinde, stratejik yetenek yönetiminin ne kadar önemli olduğu anlaşılmaktadır.
Ayrıca kariyer ya da meslek edinmek için harcanan emek ve sermayenin sonucunda ne kadar gelir elde edileceği gibi soruların cevapları da ortaya koyulmalıdır. Çünkü günün sonunda iş tatmini kavramına ulaşmış olmaları gerekmektedir. İnsanların bir işle uğraşırken ana hedefleri her ne kadar değer üretmek olsa da kendisinin ve ailesinin ihtiyaçlarını karşılayabileceği belli bir finansal hayat kalitesine de bu insanlar ihtiyaç duymaktadır.
Bireylerin, 6 yıllık yaşam ve kariyer planı yaparken de, dünyanın mevcut durumunu göz önüne almaları gerekmektedir. Yani dünyada meydana gelen; sosyoekonomik değişiklikler, teknolojik gelişmeler, ekonomide yaşananlar göz önüne alınmalıdır. Dünyanın sürekli olarak değiştiğini, dünyanın yapılandığını ve dünyanın çok farklı bir noktaya gittiğini doğru değerlendirmek gerekmektedir. Bu yapılanma ve şekillenme süreci içerisinde mutlaka, mümkün olabildiğince büyük değer üretilebilecek alana doğru gidilmelidir.
Neden stratejik yetenek yönetimi sorusu kariyer planı doğrultusunda incelenmelidir. Bireyler kariyer planı için gerekli olan yaşam planını yaparak belirli bir şekilde yol almalıdır. Kariyer planını doğru bir şekilde yapabilmek için piyasada çok sayıda test bulunmaktadır. Bu testler; becerileri ölçmekte, ihtisaslaşmaları belirlemekte, yetkinlikleri ortaya koymakta, ilgileri ve değerleri açığa çıkarmaktadır. Burada karşımıza çıkan bazı sorunlar vardır. Bunlardan ilki, özellikle öğrencileri yakından ilgilendirmektedir. Bizimle çalışan ve bizden danışmanlık alan öğrencilerin gözü her zaman açık olmak zorundadır.
Kariyer danışmanlığı ile ilgili uzmanlarla çalışmak isteyen ya da belirli bir alanda ihtisaslaşmak isteyen bireyler mutlaka bunların kombine edilmiş tarafını iyi bilerek bunları kullanmalıdır. Aksi takdirde yapılan testlerin hiçbir faydası olmayacaktır. Çünkü mevcut durumda geçerliliği kalmamış testlerin sağladığı sonuçların artık günümüzde ‘çöp’ niteliğinde olduklarını söyleyebiliriz. Örnek verecek olursak; WISC testi, zeka testi olarak kullanılmaktadır. Halen daha Türkiye’de kullanılan WISC-R testi aslında eski tarihli bir testtir. Zeka testi olarak kullanılan WISC-4 testi de çok eski tarihli olan testlerden bir tanesidir.
Kullanılan Testler Geçerli Olmalı
Neden stratejik yetenek yönetimi sorusuna doğru test seçiminin gerekliliği vurgusu yapılarak da cevap verilmelidir. Güncelliği kalmamış olan testlerin sağladıkları sonuçlar geçerli değildir. Biz bugün 2014 yılında çıkmış olan WISC 5 testini kullanmaktayız. Yani bireyler her zaman, doğru sonuçlar elde etmek için geçerli testleri kullanan merkezleri tercih etmeliler. Peki neden eski tarihli testlerin bir anlamı kalmamıştır?
Çünkü eski testlerin anlamının olmamasının pek çok sebebi vardır. Örneğin; eğer siz 2000 doğumlu bir çocuğu ölçecekseniz bu testin, yapacağınız en önemli testlerden biri olması gerektiğini bilmelisiniz. Bizim kullandığımız testler arasında WISC bunlardan yalnızca bir tanesidir. Normal şartlarda biz 10 tane farklı test kullanarak sonuçlar ortaya koymaktayız.
WISC testi, 1949 yılında oluşturulan önemli zeka testlerinden bir tanesidir. Test, çıkış tarihinden belirli bir süre sonra format olarak tekrar değerlendirilmiştir. Testin, Yetişkin Zeka Ölçeği de bulunmaktadır. Bu testi Türkiye’de kullanan tek hoca şu an için benim… Bu testin bebekler için kullanılan türü de vardır. WPPS-I testini de Türkiye’de yalnızca ben kullanmaktayım. Bu test, ortaya çıktıktan belirli bir süre sonra daha da geliştirilmiştir. Testin üzerinde yapılan çalışmalar sonucunda testin kalitesi daha da artmıştır.
Testin yeniden gözden geçirilmesi ve iyileştirilmesi sonucunda WISC-R testi ortaya çıkmıştır. Bu test WISC 3 olarak eski testin ciddi anlamda revize edilmesi sonucunda meydana getirilmiştir. Aslında geçmişe bakıldığında, WISC-R testi 1974 yılında ortaya çıkarken WISC 3 testinin çıkış tarihi 1991 olarak görülmektedir. WISC-R testi 1974 yılında ortaya çıkan bir test olarak nasıl 2000’li yılların çocuklarına uygulanabilir ki?
Neden Stratejik Yetenek Yönetimi Testlerinde Doğru Test Seçimi Yapılmalı?
Çok eski bir tarihe ait olan testin sonuçlarının günümüzdeki insan yapısına uygun olmayacağını söylemeliyiz. Neden stratejik yetenek yönetimi için doğru test seçilmesi gerektiği bu noktada anlaşılmalıdır. WISC-R çok eski tarihli bir test olmasına rağmen halen daha pek çok kurum tarafından başvurulan testler arasında yer almaktadır. WISC-R testinden sonra WISC 4 testi ortaya çıkmıştır. WISC-4 testinin çıkış tarihi ise 2003 yılıdır. Ancak günümüzde WISC-4 testinin de artık geçerli sayılamayacağını söylemeliyiz.
Bizim kullandığımız WISC-5 testi, bu testler arasındaki en güncel test olmaktadır. Bu anlamda yapılan testlerin illa ki son model olmalarına gerek bulunmamaktadır. Ancak bu testler arasında geçerliliği ve güvenilirliği iyi yapılmış son testler olmasına önem verilmelidir. Bu işin iki farklı ayağı bulunmaktadır. Bu konuda ailelerin gerçek anlamda bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Bu konularda bazı uzmanların gerçekten de birtakım eksiklikleri bulunabilmektedir. Bir doktora tezi için dahi minimum 4 batarya kullanılırken herhangi bir sonuca, doğru şekilde ulaşabilmek için en az 5 test sonucu kullanılması gerektiği söylenebilir.
Biz, bir öğrencinin mesleki yatkınlığını ortaya koyarken 10 test kullanmaktayız. Stratejik Yetenek Yönetimi Testi için kullanılan testlerin kalitesi de son derece önemlidir. Son aşamada, Doç. Dr. Gamze Sart olarak ben de 11. mekanizma olarak son kararı verici olmaktayım.
Bugün Türkiye’de WISC-R olarak tanımladığımız testin 1974 yılı gibi çok eski bir tarihe dayandığını bilmeniz gerekmektedir. Bu nedenle çok eski bir testi kullandığınızın farkında olmanız, gerçekten hayati bir öneme sahiptir. Zaman içerisinde kültürel öğeler ve yaşanan diğer gelişmeler sonucunda WISC-R testinin artık işlevsel olmadığı görülmektedir.
Testlerin Günümüzde Koşullarına Uyumlu Olması Gerekiyor!
Neden stratejik yetenek yönetimi için testlerin günümüz koşullarına uyumlu olması gerektiğinin daha iyi anlaşıldığını düşünmekteyim. Örneğin, eski tarihli testler; içki ile ilgili bizim kültürümüzle uyarlı olmayan öğeler içerebilmektedir. WISC-5 testi, 2014 yılında ortaya çıkan 21 testi içinde barındıran son derece kapsamlı bir test olma özelliğine sahiptir. WISC-5 testini Ferrari’ye benzetebiliriz. Yani WISC-R testi tahta arabayı yansıtırken WISC-4 testi belki Ford’un ilk çıkardığı araba olarak betimlenebilir.
Ancak WISC-5 testi çok önemli yönleri bulunan son model bir Ferrari’ye kesinlikle benzetilmelidir. Bu test çok önemli içerikleri, sonuç olarak ortaya dökerken, gençlerdeki eksiklikleri de güvenilir bir şekilde ortaya koymaktadır. Bu anlamda dikkat edilmesi gereken en önemli unsur, hangi testlerin ne şekilde kullanıldığı ve kimler tarafından kullanıldığı olmalıdır.
Testlerin ne amaçla kullanıldığı bilgisinin yanı sıra bu testlerin çıkış yılları da kesinlikle dikkate alınmalıdır. Tarihi eskilere dayanan testlerin günümüz koşullarına uygun olmadığını görmekteyiz. Sağlıksız olan bu testlerin sonuçlarına bakarak doğru bir çıkarsama yapmak mümkün değildir. Test konusundaki yatkınlıkların, yetkinliklerin çok iyi bilinerek bu doğrultuda hareket edilmesi gerekmektedir. Testlerin uygulanması ve testlerin iyileştirilmesi sonucunda elde edilen çıktılar her zaman için daha doğru bilgileri sağlamaktadır.
Bu anlamda, hem anne ve baba olarak hem danışan ya da danışman olarak hangi noktada bulunursak bulunalım hedefe odaklı olan ve yeterliliği-güvenilirliği yüksek olan testlere odaklanmamız gerekmektedir. Uygulamada, öyle enteresan testlerle de karşılaşmaktayız ki bunları uygulayanların testleri yanlış yaptıklarını görmekteyiz. Bu testleri, bazen koca koca profesörlerin dahi yanlış uyguladıklarına tanık olmaktayız.
Mesela öğrenme kapasitesini ölçen bir testi, çocuğun kişilik testi ya da kişilik sonucu gibi aktarabilmekteler. Bazı çocukların öğrenme metodolojisine bakıldığında bunlar içe dönük öğrenebilirler, sessiz yerde çalışırlar ve masa başında çalışmak isterler. Bu çocuğun bu türdeki öğrenme şekli, o çocuğun kişisel olarak içe dönük olduğu anlamına gelmemektedir.
Stratejik Yetenek Yönetiminde Nelere Dikkat Edilmeli?
Yanlış yorumlanan bir test sonucunda, konudan haberi olmayan bir danışmanın önüne gelen sonuçlar çocuğun yanlış yönlendirilmesine neden olmaktadır. Bunun sonucunda danışman, o çocuğun içe dönük bir karaktere sahip olduğu sonucunu çıkarabilmektedir. Haliyle çocuğun gelişim planı yanlış belirlenmekte ve çocuk, kendi potansiyelinin çok altında bir kariyer sürecine girmektedir. Bu nedenle doğru testlerin doğru bir şekilde yapılması ve sonuç olarak da bu testlerin doğru bir şekilde yorumlanması hayati öneme sahiptir. Bu konuda yapılan hatalar ya da eksiklikler çocuk gelişimine ciddi düzeyde zarar vermektedir.
Gençler için doğru mentor bulmak son dönemlerde büyük bir önem kazandı. Dünyada da son dönemlerde mentorluğa olan ilgi artıyor. İlginin yanı sıra mentorluk kavramının önemi ilerleyen zamanlarda daha da artacak.
Bir öğrencinin en iyi mentoru aslında hocasıdır. Üniversitelerdeki hocalar bu anlamda öğrencilerin ilk mentorluk desteği alacağı kişiler olmalıdır. Üniversitedeki hocaların büyük bir network ağı vardır. Bu da aslında onların ne kadar önemli mentor olacaklarının önemli bir parçasıdır.
Öğrenciler gerçek bir süreç içerisinde hocalarına yakın olmalıdır. Ayrıca öğrencilerin hocalarını iyi bir şekilde izlemesi gerekiyor. Özellikle master ve doktora eğitimlerinin önemli bir parçası öğrencilerin kendilerine mentor ya da mentorlar bulmasıdır. Bunların yanı sıra mentorluk kavramının önemli konularından bir tanesi sivil toplum kuruluşlarında yer almaktır. Öğrencilerin kendi alanlarındaki sivil toplum kuruluşları içerisinde yer alması gerekmektedir. Ayrıca her sivil toplum kuruluşu bu anlamda değerlendirilmemelidir.
Aynı zamanda öğrenciler kendi alanlarındaki en iyi sivil toplum kuruluşlarını bulmalı ve onların içerisinde yer alması gerekir. Sosyal sorumluluk projeleri bu anlamda önemli bir yere sahip. Çünkü bu projelerde inanılmaz bir mentorluk sistemi öğrencilerin karşılarına çıkar. Örneğin Start up alanında mentorluk ve Silikon Vadisi en iyi örnektir. Bu bölgede Start up çalışmalarına büyük bir mentorluk hizmeti sunulmaktadır. San Francisco merkezli olan Keiretsu Forum da hem ülkemizde hem orada hizmet veren bir kurumdur.
Doğru Mentor İçin Yapılması Gerekenler
Öğrencilerin kendilerine en uygun mentoru bulması için bazı noktalara dikkat etmesi gerekiyor. Gençlerimiz bu anlamda kaynakların nereden alınacağını iyi belirlemelidir. Bunların yanı sıra Linkedin hesapları da önemli. Linkedin hesaplarının oldukça detaylı ve profesyonel olması gerekir. Düzgün bir hesap öğrencilere bu konuda yardımcı olacaktır. Mentor bulmanın en önemli sırlarından bir tanesi de vermeden almayacağınızdır. Mentor bulmak isteyen kişilerin ilk olarak kendilerinin bu alanda alt sınıflara da olsa hizmet vermesi lazım. Yapılacak bu yatırım ilerleyen süreçte kişilere aynı şekilde dönecektir.
Mentorloops İle Mentorlarınızı Bulun!
Ülkemizde mentorluk konusunda en iyi hizmeti veren kurumlardan bir tanesi Mentorloops firmasıdır. Silikon Vadisi içerisinde Doç. Dr. Gamze Sart, Aleks Göllü ve Asrın Sevinç öncülüğünde Silikon Vadisi içerisinde kurulan Mentorloops ülkemizdeki öğrencileri en iyi mentorlar ile eşleştiriyor. Günümüzün ve geleceğin alanlarında uzman mentorlar öğrencilere her konuda destek oluyor. Mentor arıyorum ama uygun mentor bulamıyorum diyen öğrenci ve gençler bu sorunlarını Mentorloops ile ortadan kaldırıyor.
Mentorloops bu sayede öğrencilerin üniversite kabullerinden iş bulmalarına kadar pek çok süreçte öğrencilere destek oluyor. Öğrencilerin kendilerine en uygun üniversiteye kabulü, eğitim sırasında mentorlar tarafından desteklenmesi ve mezuniyet sonrası iş bulmaları Mentorloops tarafından sağlanmaktadır. Öğrenciler bu sayede sadece doğru mentor bulmuyor aynı zamanda hayatlarının en zorlu dönemlerinin basit bir şekilde geçiriyor. Bunların yanı sıra staj, akademik destek ve online eğitim gibi konularda da Mentorloops devreye giriyor.
Doç. Dr. Gamze Sart Youtube kanalını ve web sitesini ziyaret ederek mentor nasıl olunur gibi sorularınıza cevap bulabilirsiniz. Kendiniz için en doğru mentor ya da mentorları bulmak için Mentorloops internet sitesini ziyaret edebilirsiniz.
Ülkemizdeki ve dünyadaki Start up çalışmaları arttıkça melek yatırımcı bulma isteği de bir o kadar artmış durumda. Çünkü yatırımcılar Start up çalışmalarının olmazsa olmaz parçalarından bir tanesidir. Bir yatırım A B C diye devam eder. Start up’lar için girişimciler 3F’den yararlanır. Bunlar Friends, Family ve Fools olarak ifade edilmektedir. Yani arkadaşlar, aile ve aptallardan girişimciler yardım alır. Aptallar diye ifade edilen kısım bu iş ile ilgili olan ama pek bilgisi olmayan kişileri ifade eder. Bu seviye A seviyesidir.
A seviyesi Seeding yani tohumlama kısmı olarak görülmektedir. Fakat bu çevreden alınacak yardımlar Start up çalışmalarını B seviyesine taşımaz. B seviyesine yükselmek için girişimcilerin melek yatırımcılardan yararlanması gerekiyor. Hem bütçe olarak hem de destek olarak bu yatırımcı modelleri her zaman çok önemli olmuştur. Basit bir girişimin bile yükselmesi için ve uluslararası standartlara ulaşması için yerli ya da yabancı bu yatırım ağlarını zorlaması gerekiyor.
Melek Yatırımcı Nedir ve Kime Denir?
Ülkemizde 2000’li yılların başından itibaren bireyler Türkiye Cumhuriyeti Hazine Müsteşarlığına kendisini Angel Invester tanımlıyor. Peki, bu ne anlama geliyor? Eğer siz vergi verecekseniz kişisel vergi yerine onu tescilleyerek vergi yerine Start up çalışmalarına destek oluyorsunuz. Bu bireysel bir yatırım olarak ifade edilmektedir. 10 bin ya da 30 bin TL veya dolar olarak bir grup arkadaşınız ile birleşerek yatırımları desteklemeniz gerekmektedir. Angel Invester bireysel bir yatırım modelidir.
Bu yüzden de Smart Money yani akıllı para olarak ifade ediliyor. Akıllı para da bu yatırımcıların girişimcileri yönlendirmesine ve onlara mentorluk yapmasına olanak sağlıyor. Hem mentorluk hem de yönlendirme olması da bu yatırımcı modelini diğer yatırım modellerinden oldukça ayırıyor. Dünya tarihinde de bu yatırım modeli yıllar önce dans kıyafeti almak için çevreden toplanan maddi destekler ile sağlanmıştır. Yakın zamanda çokça duymuş olsak da aslında melek yatırımcıların tarihteki yerleri onlarca yıl öncesindedir.
Dünyada aynı zamanda bu yatırım modelinin Silikon Vadisi’nde oldukça önemli. Silikon Vadisi içerisindeki en önemli ajanda melek yatırım ağıdır. Girişimciler bu ağı oluşturduktan sonra A, B ve C rauntları geliyor. Girişimciler melek yatırımcı ya da yatırımcılardan 100 bin Liradan başlayarak 1 milyon TL’ye kadar çıkabilmektedir. Start up’lar belli bir seviyeye geldikten sonra ise belli bir değerlenme yapmak gerekiyor. Bu değerlendirmeden sonra ise girişimciler yatırımcıların kapısını çalıyor. Burada ise 1 milyon Dolar üzerinde destekler alıyorlar. Start up’ların son aşaması ise 1 milyardan fazla destek alan çalışmalardır. Bu çalışmalara ise Unicorn adı verilmektedir.
Doç. Dr. Gamze Sart Youtube kanalını ve web sitesini ziyaret ederek melek yatırımcı özellikleri ile alakalı detaylı içeriklere ulaşabilirsiniz. Mentorloops internet sitesini ziyaret ederek de Start up projeniz için destek alabilirsiniz.
Hayatımızda pandemi ile birlikte pek çok alanda değişikler yaşandı. Pandemi, her alanda farklılıkları meydana getirdiği gibi eğitimde de online teknolojilere olan ilgiyi artırdı. Önceden de uzaktan eğitim yöntemleri daha kısıtlı da olsa kullanılmaktaydı. Evlerimize kapanmak zorunda kaldığımız dönemlerde ise online eğitim yöntemleri daha da işlevsel hale geldi. Ancak bu durum beraberinde engellenmiş jenerasyon kavramını ortaya çıkardı.
Pandemi ile birlikte eğitimde kısıtlanmış bir döneme girildi. Eğitimde yaşanan zorunlu engellemeler de Z kuşağının engellenen bir jenerasyona dönüşmesine neden oldu. Öğrencilerin bu dönemde okuldan uzaklaştıklarına tanık olduk. Dünyada yaşanan pandemi nedeniyle öğrenciler 1 yıllık bir süreyi evde online derslere katılarak ve kişisel gelişimlerini tamamlayarak sürdürdüler.
Engellenmiş Jenerasyon Online Eğitimlere Ne Kadar İlgi Gösterdi?
Bu anlamda Dünya Ekonomik Formu tarafından bir araştırma yapılmıştır. Pandemi süresince toplamda iki kapanma yaşandığından bu kapanmaların etkileri incelenmiştir. Yapılan araştırma sonuçlarına göre engellenmiş jenerasyon olarak adlandırılan kuşak, ilk kapanma döneminde online eğitimlere %67 oranında katılım sağlamıştır. Genel olarak ilk kapanma döneminin ilk kez karşılaşılan bir durum olduğu bir gerçektir. Bu nedenle insanlar tarafından ilk kapanma döneminde daha çok tedbir alınmıştır.
İkinci kapanma döneminde online eğitimlere olan eğilimin biraz daha azaldığı görülmüştür. Bu oran %30’lara kadar gerilemiştir. İnsanların evde kaldıkları kapanma dönemlerinde sosyal anlamda da artık sıkıldıklarına tanık olduk. Üniversite eğitimi alan öğrencilerin, evde kaldıkları dönemin uzaması sonucunda sosyal anlamda bunaldıkları görülmüştür. Çünkü üniversite ortamı, ders dışında sosyalleşmenin de yaşandığı bir ortam olma işlevine sahiptir.
Online Eğitimde Son Durum Nedir?
Online eğitim, pandemi ile birlikte ilgi gören bir eğitim yöntemi olmayı başarmıştır. Aslında ülkemizde eğitim konusunda uzaktan yöntemi daha önceden Anadolu Üniversitesi başarılı bir şekilde uygulamaktaydı. Anadolu Üniversitesi tarafından uygulanan uzaktan eğitim yöntemi, pandemi ile birlikte dünyanın da ilgisini çekmiştir. Dünyanın en prestijli üniversiteleri, Anadolu Üniversitesi’nin uyguladığı uzaktan eğitim modelini baz alarak kendi sistemlerini oluşturmaya başlamışlardır.
Yapay zeka teknolojisi son yıllara damga vurmayı başardı. Pek çok teknolojinin yanı sıra iş hayatı da yapay zekaya göre şekillenmeye başladı. Bu durum ise beraberinde bazı soruları getirdi. Bu teknolojinin geleceği ya da sunacakları oldukça merak konusu. Fakat bunlardan da öte olarak yapay zekanın insanları yönetip yönetemeyeceği büyük bir merak konusu. Ama şunu söylemekte fayda var ki yapay zeka şimdiden insanları yönetmeye başladı. Bu yüzden geleceği fazla beklememize gerek yok.
Fakat bunun dengesini oturtmamız gerekiyor. Yapay zeka sadece bizim davranışlarımızı, tutumlarımızı ve benzer aktivitelerimizi veri olarak topluyor. Tüm bunları da duygusal bir anlam yüklemden yapay zeka değerlendiriyor. İnsanlar burada alınan istatistik ve veriler ile aldıkları kararları değerlendiriyor. Günümüzde bile yapay zeka insanları yönlendirmek amacı ile fazlası ile kullanılmaktadır. Örneğin Instagram içerisinde sarı renge çok daha fazla kişinin yönlendiğini bildiren kişi bir yapay zeka. Makine öğrenmesi ile desteklenen bu yapay zeka insanların sarı renk ağırlıklı paylaşımlara çok daha fazla tepki verdiğini belirtiyor.
Yapay Zeka Teknolojisi ve Kullanımı
Makine öğrenmesi ve yapay zekayı günümüzde pek çok bilinen firma aktif olarak kullanıyor. Netflix firması da bu anlamda verilecek en iyi örneklerden bir tanesidir. Netflix uygulamasının ve dizilerinin bu kadar başarılı olması ve insanları kendine bağlamasının arkasında yine yapay zeka uygulamaları bulunuyor. Netflix firmasının toplam da 80’e yakın patenti var. Ve bu patentlerin sadece 7 tanesi iyi bir çekim üzerine alınmış. Geri kalan patentler ise tamamen insanları çekmek üzerine alınmış patentler.
Netflix bu sayede insanların izleme saatlerinden sevdiği yapımlara kadar her şeyi data olarak tutuyor. Şirketler de bu dataları yapay zeka ile kullanıyor. Fakat tüm bunlara karşın yapay zekaya karşı yine de bir oluşum var. Bu oluşum yapay zekanın kontrolden çıkmasına karşın hazırlık ve bilgilendirmeler yapıyor. Bu oluşum bir STK yani Sivil Toplum Kuruluşu olarak geçiyor. Bu teknolojilerin insanların müdahale edemediği anda nereye doğru gideceği belli değil. Bu durumda aslında bizlere yapay zeka teknolojisi ve geleceği hakkında bazı soru işaretleri doğurdu.
Yapay Zeka Çalışmaları
Tüm dünyada yapay zeka örnekleri bağımsız bir şekilde yürütülmüyor. Bazı bölgelerde yapay zeka adına yapılan teknolojiler durdurulmuş durumda. Çünkü mevcut teknolojimiz ile yapay zekanın kontrol edilemeyeceği ön görülmektedir. Bu yüzden de bazı projelerin ilerlemesi ve çalışması tamamen kapatıldı. Bu teknolojiler hem daha insan odaklı hem de insanların daha alıştığı bir dönem olduğu zaman tekrar devam edecek. Bu yüzden de yapay zeka aslında ince bir çizgi.
Her işte olduğu gibi yapay zekada da bazı riskler var. Günümüzde Google arama motorunda aramalarımız da bile yapay zeka devreye giriyor. Aynı şekilde TicTok uygulaması da benzer bir çalışmaya sahip. Bu uygulamanın alt yapısında tamamen yapay zeka var. Çin devleti dünyada yüzde 46’lık bir oranda yapay zeka başvurularında zirveyi çekiyor. Çin merkezli uygulamaların büyük bir çoğunluğu yapay zeka teknolojisi ile geliştirilmiş durumda. Ayrıca bu teknolojiler dünya üzerindeki başarılı çalışmalar arasından en iyilerinin seçilmiş ve geliştirilmiş halidir.
2000’li yıllardan sonra dünyada yapay zeka çağı oldukça gelişmeye başladı. Yazılım ve kodlama gibi alanların gelişmesi ile birlikte yapay zeka artık hayatımızın bir parçası haline geldi. Yapay zeka ile birlikte farklı teknolojiler de hayatımıza girdi. Veri bilimi gibi teknolojiler de büyük bir gelişim yaşadı. Artık veri bilimi ve yapay zekanın olmadığı bir alan yok. Bu iki teknoloji başta olmak üzere yapay zeka pek çok alanı etkisi altına aldı.
Bu etki hem mesleki hem de eğitim olarak gerçekleşti. Örneğin sanat alanı bile bu teknolojilerden fazlası ile etkilenecek. Sanat alanı ilk bakıldığı zaman bu tarz teknolojilerden oldukça uzak bir alan olarak görülüyordu. Yavaş yavaş dünyada zaten sanatı gibi alanların da bu teknolojilerden etkilendiğini görüyoruz. Artık dünyada her şey veri odaklı olarak yapılandırılmaktadır. Bu durumda beraberinde her şeyin altüst olmasına neden olacak. Data yani veri artık bir zorunluluk olacak.
Veriyi okuyan, data ile entegre olan ya da datayı belli bir şekilde kullanan kişiler oldukça büyüyecek. Bu yüzden veriyi bilmek son derece önemli. Günümüzde yapay zeka ile birlikte sanat yapan öğrenciler mevcut. Yapay zekanın ürettiği sanat eserlerini bu öğrenciler internet üzerinde satıyor. Bu durum oldukça farklı ve ilgi çekici bir pazar oluşturmayı başardı. Bu durum bizlere sanatın bile günümüzde sorgulandığını gösteri gösteriyor.
Yapay Zeka Çağı İle Gelen Değişim
Geçmiş yıllarda özellikle gençler için İngilizce bilmek bir farklılık ya da baraj oluşturuyordu. İngilizce bilmeyen öğrenciler gerek iş hayatların gerek ise eğitim hayatlarında sorunlar ile karşılaşıyordu. Ama günümüzde İngilizce bilmek artık bir tercihten de öte olarak bir zorunluluk haline geldi. Aynı durum artık yapay zeka ve veri bilimi için geçerli. Bu tarz teknolojileri bilmeyen kişiler için gelecekte kendilerine yer bulmaları oldukça zorlaşacak. Bu konularda bilgi sahibi olmak artık kişiler düzeyinde de zorunlu değil.
Ülkelerin de bu konularda bilgili olması ve gerekli yatırımları yapıyor olması lazım. Yapay zeka ve veri bilimi bilmek İngilizce bilmekten daha farklıdır. Çünkü bir kişiden de öte olarak bir grubun, topluluğun ya da kişilerin bilmesi gereken bir konudur. Bir kişinin tek başına yapay zekayı biliyorum diyebileceği bir konu değil. Çünkü yapay zeka ve veri bilimi konular oldukça karışık ve sofistike konulardandır. Özellikle gençlerin bu konularda bilgilenmesi gerekir.
Doç. Dr. Gamze Sart Youtube kanalını ziyaret ederek yapay zeka çağı ile gelişen meslekler hakkında detaylı ve bilgilendirici videolar bulabilirsiniz. Doç. Dr. Gamze Sart web sitesini ziyaret ederek de bu konularda detaylı yazılar bulabilirsiniz. Mentorloops internet sitesinden de yapay zeka ve veri bilimi gibi güncel ve önemli konularda eğitim alabilirsiniz.
Öğrenme ve öğretme süreçlerinde dijital teknolojilerin faydasını görmekteyiz. Dijital pedagoji kavramı da öğrenme ve öğretme süreçlerinde teknolojilerden yararlanmayı anlatıyor. Her geçen gün teknolojide yaşanan gelişmeler, eğitimde kullanılan yöntemlerin de gelişmesini zorunlu kılmakta. Sonuç olarak; eğitimde online sistemlere geçilmesi, öğrenme anlamında pek çok yeniliği de beraberinde getirdi. Online eğitim yöntemlerinin sağladığı avantajlar sayesinde çok sayıda yeni imkana kavuşmak mümkün.
Dijital Pedagoji Nedir? Dijital Eğitim Neler Sağlıyor?
Dijital eğitim yöntemleri inovasyonu da tetikliyor. Yani eğitim için Çin’e, Amerika’ya, Rusya’ya gitmek yerine Zoom üzerinden eğitim almak mümkün. Bu eğitim tecrübelerini yüz yüze eğitimle edinmek yerine online eğitimler yeterli olabiliyor. Online eğitim materyallerine ulaşmanın artık kolay olmasıyla birlikte bu materyallerin pahalı olmaması da dikkat çekici. Örnek olarak, bugün bir kitabı fiziksel olarak satın almak yerine kitabın PDF’ini paylaşmak ciddi anlamda maliyet avantajı ve erişebilirlik sağlamakta. Bu anlamda ücretsiz pek çok kitabı indirebilmek için kütüphaneler de mevcut.
