Son dönemde öğrenciler, üniversitelerde uzaktan eğitim konusu hakkında fazlası ile soru soruyor. Çünkü uzaktan eğitim ile alakalı dünyadaki görüş ayrılıkları oldukça fazla. Bu durum hem öğrencilerin hem de akademisyenlerin kafasını karıştırmaya yetiyor. Öğrenciler de bu kafa karışıklığı yüzünden derslerinde bazı sorunlarla karşılaşıyor. Bugün, dünya geneline baktığımız zaman, bir kesimin uzaktan eğitim kavramını sonuna kadar desteklediğini görüyoruz. Fakat diğer kesim ise uzaktan eğitimin hiçbir şekilde faydalı olmayacağını savunuyor.
Tüm bunlara karşın uluslararası eğitimlerde rol almış yetkili kişiler eğitimin iki şekilde de yürütülmesini destekliyor. Yani hem uzaktan eğitimin olması hem de yüz yüze eğitimin olması öğrenciler açısından daha iyi olacağı savunulmakta. Fakat hala dünyada uzaktan eğitim ile alakalı net bir karar verilmedi. Eğitim konusundaki bu kadar küresel konular genellikle ortak bir çözüm ile açıklanır. Bu durum yıllardır bu şekilde ilerlemiştir.
Fakat ülkemizde YÖK uzaktan eğitim kararı ile alakalı bir çalışmayı hala netleştiremedi. Bir diğer taraftan dünyada da eğitim kurumlarını aldığı ortak bir karar henüz yok. Bunun yerine üniversiteler ya da eğitim kurumları kişisel kararlarını yürürlüğe soktu. Her okul kendi bakış açısı ile en mantıklı seçimi öğrencilere sunmaya başladı. Başla bir taraftan diğer okullar ise bu süreçte devletlerin aldıkları kararları uyguluyor. Bu durum öğrencilerin eğitim anlayışı için de olumsuz bir etki oluyor.
Üniversitelerde Uzaktan Eğitim Tarihçesi
Üniversiteler yüzlerce yıldır yüz yüze eğitim vermiştir. Bu durum Antik Yunan döneminde bile mentorların ve mentilerin aynı ortamda buluşması ile sağlanmıştır. Her zaman eğitmen ve eğitim alan aynı yerlerde bulunarak eğitim almışlardır. Bizler de öğrencilerimizin eğitimlerini en baştan beri yüz yüze devam ettiriyorduk. Tarihin hiçbir döneminde öğrenci ve öğretmen arası eğitim mesafesi kilometreleri bulmamıştır. Fakat zaman içerisinde bu durum şekillenmeye ve yeniden belirlenmeye başlamıştır.
Özellikle teknolojik çalışmalar bu süreçte ilk önemli konulardan bir tanesidir. Teknoloji dünyada hiç olmadığı kadar hızlı ilerliyor. Bu hız beraberinde insanların yabancı olduğu yenilikleri de sunuyor. Bir diğer taraftan iş hayatları, para kazanma modelleri ve eğitim hayatı da bu yeniliklerin bir parçası oluyor. İnternet, bilgisayar ve telefonların hızlı gelişmesi dünyada üniversitelerde uzaktan eğitim çalışmalarının en önemli aşaması oldu. Bu teknolojiler sayesinde üniversiteler dışında da uzakta eğitim kavramları ortaya çıktı.
İnternet ve Uzaktan Eğitim Çalışmaları
Bugün internet dünyada insanların olmazsa olmaz ihtiyaçlarından bir tanesi. İnternet olmadan bugün ne insanlar ne de şirketler bir sonraki adımı atamaz. İnternet insanlara binlerce kilometre ötedeki bilgilerin kapısını açtı. Bu da aslında uzaktan eğitimin ilk aşaması olmayı başardı. Gençler internet sayesinde artık her türlü bilgiye kolayca ulaşabiliyor. Bu durum zaman içerisinde bir adım ileriye gitmeyi başardı. Çünkü internet üzerinden verilen online dersler günümüzdeki uzaktan eğitime en benzer tarihteki ilk örnek oldu.
Üniversitelerde Uzaktan Eğitim ve Açık öğretim
Açık öğretim fakülteleri dünyada onlarca yıldır var. Yani aslında insanlar uzaktan eğitim alarak belgelenme süreçlerine çok da yabancı değil. Fakat açık öğretimi ve günümüzdeki uzaktan eğitimi ayıran önemli bir farklılık var. O da açık öğretimin sadece sözel ve uygulama gerektirmeyen bölümler için açılmış olması. Bu farklılık aslında üniversitelerde verilen uzaktan eğitimin de ana tartışma sebebi. Çünkü uzmanlar öğrencilerin mühendislik gibi alanlarda uygulamalı eğitim almadan başarılı olacağını düşünmüyor.
Pandemi Döneminde Uzaktan Eğitim
Covid – 19 salgını bir anda dünyayı kasıp kavurdu. Bu salgın dünyada alışılan tüm sistemlerin yeniden şekillenmesine neden oldu. Pek çok kurum, şirket ya da üretici süreçten fazlası ile etkilenmeyi başardı. Eğitim sektörü de pandemiden etkilenen en önemli çalışmalar arasında yer aldı. Zaten günümüzdeki uzaktan eğitim çalışmalarının temelinde de pandeminin getirdikleri yer alıyor. Öğrenciler ve öğretmenler pandemi yüzünden okullarda ve üniversitelerde uzaktan eğitim almaya başladı. Fakat dünyadaki pek çok eğitim uzaktan eğitim için yıllardır alt yapı çalışmaları yapıyordu.
Uzaktan Eğitim Avantajlı Mı?
Üniversitelerde her zaman öğrencilere direkt olarak ana dersler verilmez. Öğrenciler aşama aşama alanları ile alakalı dersleri alır. Daha sonra istenilen seviyeye geldiklerinde alan dersleri görmeye başlar. Bu durum hem dünyanın dört bir yanında hem de tüm bölümlerde geçerlidir. Üniversitelerde uzaktan eğitim konusunun avantaj olabilmesi için de bu durum değerlendirilmelidir. Bir makine mühendisi öğrencisi üzerinden örnek verelim. Makineciler genellikle ilk yıl fizik, kimya, tarih, matematik ve edebiyat gibi dersleri alırlar.
Matematik ve fizik derslerinin tamamen lise seviyesinde olduğu düşünülür ise çoğu dersin alan ile alakalı olmadığını görürüz. Bir diğer ilk sınıfta alan derslerinden de ise sadece çizim dersi yer alır. Günümüzde öğrencilerin ailelerini bırakarak başka bir şehre ya da üniversiteye eğitim için gitmesi oldukça masraflı. Bu yüzden sadece ilk iki yıl içerisindeki derslerin online olarak öğrencilere sunulması aslında maddi açıdan büyük bir avantaj. Fakat 3. ve 4. Sınıf derslerinin yani tamamen mesleki derslerin online verilmesi ise tamamen dezavantaj. Üniversitelerde uzaktan eğitim konusunun bu bakış açısı ile şekillenmesi ve yeniden yapılanması bu anlamda en iyi çalışma olacaktır.
Doç. Dr. Gamze Sart Youtube kanalından ve web sitesinden üniversitelerde uzaktan eğitim çalışmaları hakkında detaylı bilgiler alabilirsiniz. Aba Kariyer internet sitesinden de yeni dönemde ülkelerdeki eğitim sistemleri hakkında içerikler bulabilirsiniz.