Öğrenme Stratejileri: Öğrenmenin Önemli Oyuncuları

Öğrenme stratejileri denenerek insanların beyninde yer alan beş etkili oyuncu etkin bir hale getirilmelidir. Günlük hayatta hepimiz öğrenme için belli başlı stratejiler belirlemekteyiz. Bu stratejiler belli kanıtlarla desteklenerek daha olumlu sonuçlara ulaştırabilmektedir. En önemli beş oyuncunun temeli öğrencilerin beyinlerinde oluşan kavrama anlayışını bilgiye çevirme olmaktadır. En önemli beş oyuncudan kasıt; bağlam, tetikleyiciler, süreçler, sistemler ve yapılardır.

En basit haliyle bu kavramlara değinilerek öğrenme üzerinde etkileri araştırılacaktır. Bağlam kavramının ana hedefi öğrenmenin bir yerlerde gerçekleşmesidir. Yani öğrenme bağlam denilen evrede gerçekleşmektedir. Bu evre kişiyi özellikle psikolojik yönde nasıl etkilediği üzerinde durmaktadır. Öğrenme stratejileri içerisinde bulunan bağlama göre öğrenci için en iyi öğrenme metodu nedir sorusuna cevap aramaktır.

Arkadaşlarınızla beraberken ya da değilken, evdeyken ya da okuldayken öğrencilerin nasıl hissetleri üzerinde durulmaktadır. Ders çalışırken öğrencilerin kendilerini nasıl hissettiklerini ve bu durumun anlama kalitesini ne yönde etkilediğini bulmakta bağlam faktörünün içerisine girmektedir. Özellikle öğrenciler kendilerini umutsuz hissettiklerinde verimsiz öğrenme yoluna girerler. Ayrıca öğretmenlere bu aşamada çok fazla görev yüklenmektedir. Çünkü öğrencilerin özellikle okul ortamında beyin gelişimlerini artırmaları için olumlu bir bağlam oluşturmaları son derece önemlidir.

Öğrenme Stratejileri: Tetikleyicilerin Önemi

Öğrenme stratejileri zincirindeki bir diğer oyuncu ise tetikleyicilerdir. Öncelikle kişinin iç yapısındaki tetikleyiciler öğrenme üzerinde oldukça etkilidir. Akabinde kişilerin çevresinde gelişen olaylarda öğrenme kabiliyetlerini etkilemektedir. Tüm bu iç dış yapıların toplamına ise çoklu yapılar denilmektedir. Ayrıca geniş sistem olarak ifade edilen duygusal hislerde öğrenme becerilerini etkilemektedir. Ders çalışırken konuşan birilerinin sesini duymak ya da yüksek bir sesten ötürü dikkatin dağılması da öğrencilerin yaşadıkları süreci ifade etmektedir.

Bu en önemli beş oyuncu ile yapılan öğrenme stratejileri dizininin son ürünü ise öğrenmektir. Öğrenme denilen olgu beyinde değişikliğe yol açan tipik bir fiziksel durumdur. Belirli bir öğrenme türü herkes tarafından kabul görmektedir. Ancak bu beş oyuncu ile öğrenme yöntemleri oldukça sistemli ilerlemektedir. Öğrenme kendini yeni bir beceri olarak gösterebileceği gibi örtük bir değişim olarak da ifade edilebilmektedir.

Başka bir deyişle öğrenme öğrencinin bilinçli olarak farkında olduğu yeni bir şey olarak kendini göstermektedir. Öğrenme yeni bir içerik şeklinde olabileceği gibi yeni içgüdüler şeklinde de meydana gelmektedir. Bu öğrenme yöntemleri hem kişilerin iş dünyasında hem de öğrencilerin eğitim hayatında etkisini olumlu yönde göstermektedir.

Öğrenmenin Konumu Bağlam

Öğrenme stratejileri sürecine başlamadan önce öğrenmedeki potansiyel etkilerin listesi oldukça zengindir. Öğrencilerin bilinçaltlarında tüm öğrenme sürecini geliştirebilecek ya da engelleyebilecek pek çok iç ve dış koşullar bulunmaktadır. İşte tamda bu esnada öğrenmenin en önemli beş oyuncusu devreye girmektedir. Bağlam; fiziksel, sosyal ve duygusal öğrenme yetilerinin bir arada bulunduğu ortamdır. Tetikleyiciler; ani duygu değişimlerinin yaşandığı duyusal ortamlar olarak ifade edilmektedir. Süreçler ise tetikleyicilerin ve bağlamların bir araya gelerek oluşturduğu aktif ortam olarak bilinmektedir. Çoklu sistemler ise aktif hale getirilmiş ortamlardır. Son olarak ise öğrenme ve çoklu yapılar ile sonuca ulaşılmaktadır.

Bu aşamada öğrenme süreci amacına uygun mu değil mi şeklinde sorgulanmaktadır. Sonrasında öğrenilecek bilgilerin bir aciliyetinin olup olmadığı tespit edilmektedir. Öğrenme sürecinde çevrenizde bulunan insanlar bilhassa arkadaş çevreniz bu süreçte sizi destekliyor mu sorusu da oldukça önemlidir. Tüm bunların yanı sıra ders çalışırken öğrencilerin kendilerini iyi hissetmeleri de son derece önem arz etmektedir.

Öğrenme stratejileri oluşturulurken öğrencilerin içinde bulundukları ruhsal değişimlerde gerekli öneme sahiptir. Ders çalışılan her aşamada öğrenci öncelikle kendini olumlu yönde motive etmelidir. Günlük semptomlarını gözden geçirmeli ve iyi miyim sağlıklı mıyım gibi soruları kendine yönlendirmelidir. Tüm bunlara ek olarak ders çalışılan ortamlarda öğrenciler için son derece önemlidir. Ders çalışılan ortam iyi bir şekilde aydınlatılmalıdır. Ayrıca odanın havalandırılması da sık sık yapılmalıdır. Yine ders çalışma ortamına yakın yerlerden gelen sesler en minimuma indirilmelidir.

Öğrenme Stratejileri: Öğrenmeyi Başlatan Tetikleyiciler

En önemli öğrenme stratejileri arasında bulunan tetikleyiciler hiç kuşku yok ki bu sürecin mihenk taşı konumundadır. En önemli tetikleyiciler bir araya gelerek öğrenme sürecine başlanılmış olur. Tetikleyiciler dahili olabileceği gibi harici olarak da kendilerini göstermektedir. Tetikleyiciler kendi beynimizde ortaya çıkan uyarıcılardır. Ders çalışırken bir öğrencinin sorunun cevabını buldum demesi bile tetikleyici olarak ifade edilmektedir. Ancak bu ani reflekslerin dışındaki tüm uyarıcılar dışarıdan kaynaklanmaktadır.

Öğrenme tetikleyen unsurların çoğu dış çevreden kaynaklanmaktadır. Sınıfta soru sorulması, bir konferansa katılma gibi faktörler öğrencide merak duygusu uyandırarak onu öğrenmeye itmektedir. Dersle alakalı bir deneyin yapılması, müzik dinlenmesi ya da bildiklerini bir partneri ile paylaşması da öğrenme dürtüsünü canlandırmaktadır. Yeni bir sosyal gruba katılmanın da öğrenme üzerinde etkisi oldukça fazladır. Ayrıca çalışan derslerin özetler halinde yazılması da öğrenmeyi perçinlemektedir. Günlük hayatta yaşanılan olaylardan herhangi biri beyinde muhakkak bir değişikliğe yol açacaktır.

Tetikleyicilerin Sistem İçerisinde Süreçleri

Öğrenme stratejileri içerisinde yer alan tetikleyicilerin sistemli bir şekilde ilerlemesini sağlayan süreçler bulunmaktadır. Öğrenme süreci bir sistem dahilinde ilerlemektedir. Öğrenmenin gerçekleşmesi için tek bir yol ya da yöntem bulunmamaktadır. Elinizi ateşe uzatarak öğrenilen bilgi bilinçsiz bir öğrenme yöntemidir. Genel kabul gören öğrenme yöntemleri okuyarak veya dinleyerek gerçekleştirilendir. Kısacası beynin farklı öğrenme yolları vardır. Böylelikle beyin farklı öğrenme metotlarına farklı bir süreci harekete geçirmektedir.

Öğrenme için kabul gören en yaygın ve en başlıca olan süreç beyinde yeni bağlantıların oluşturulmasıdır. Ayrıca öğrenmenin arkasında yatan en önemli etkenlerden biride genetik faktörüdür. Öğrenmede genetiğin katkısı yadsınamayacak kadar çoktur. Özetle öğrenmenin en yaygın biçimi etkileşimde bulunularak bir hücreden başka bir hücreye etkileşimin gönderilmesidir. Dolayısıyla ders çalışma ve öğrenme aktivitesi bu şekilde gerçekleşmektedir.

Öğrenmede Çalışan Sistemler

Öğrenme stratejileri sürecinin en sonuncusu olan sistemler beyin işleyişi ile alakalıdır. Ancak çoğu süreçler birden çok sistemden oluşmaktadır. Bu süreçler yalnızca beyinle değil birden çok yapıyla çalışmaktadır. Örneğin midenizi rahatsız eden bir besin tükettiğinizde bu durum sizin konsantre olmanıza etki edecektir. Konsantrasyonunu sağlayamayan öğrenci ise öğrenme yolunda eksi bir durumla karşı karşıya kalmaktadır. Öğrenci burumda tüm dikkatini derslerine veremez ve öğrenme konusunda bir hayli zorlanır. Kısacası vücut ve zihin yapıları öğrenme süreçlerinin yapı taşıdır. Bu durum tabir yerindeyse zincirleme bir kazaya benzer. Çünkü vücutta mı ya da zihinde mi bir sıkıntı var sorusu kişiyi kısır döngü içerisine sokacaktır.

Öğrenme stratejileri hakkında soruları için Doç. Dr. Gamze Sart'a form aracılığı ile ulaşabilirsiniz. Yurt dışında eğitim almak isteyen öğrenciler hangi sınavlara girmeleri konusunda bilgi eksikliği yaşamaktadır. Bu konuda bilgi almak için aba Yurt Dışı Eğitim YouTube kanalını takip edebilirsiniz. Farklı konularda bilgilendirici videolara erişmek için Doç. Dr. Gamze Sart'ın YouTube kanalına abone olabilirsiniz. Inovasyon ve teknoloji konularına ilgi duyanlar için Silikon Vadisi'nde faaliyet gösteren Mentorloops şirketinin blog sayfası sürekli olarak güncellenmektedir. Burada yer alan içerikleri takip ederek Silikon Vadisi'nde nasıl bir teknoloji yarışının olduğu hakkında fikir sahibi olabilirsiniz.