Meslek Seçimi İçin Geç Kalmış Olabilir Miyim?

Meslek seçimi ile ilgili sorular öğrenciler tarafından henüz daha lise döneminde bile oldukça merak edilen konulardan birisidir. Lise döneminde olan alan seçimi bizlere hayatımızın geri kalan kısmı için oldukça kritik ve önemli sonuçlar doğurabilir. Öğrencilerin ileride meslekleri ile alakalı yapacakları seçimler hayatlarının geri kalan kısmı için çok önemlidir.

Kimi insan ileride yapacakları mesleklere yıllar önceden karar verse de ilerleyen yıllarda bu kararın yanlış olduğunu fark edebilir. Tam da bu anda insanlar acaba meleğimi yanlış mı seçtim ya da acaba mesleğimi değiştirsem mi gibi soruları kendilerine sormaktadır.

Lise Meslek Seçimi

İnsanların entelektüel düzeyi artmaya başladıkça kendilerini bir alana ait görmezler. Ayrıca 21. yüzyılın ana kurallarından bir tanesi 2 disiplini bir araya getirerek çalışmak değil. Günümüzde pek çok öğrenci tıp isterken kendisini bilgisayar mühendisliğinde ya da mühendislik isterken kendisini bir anda film sektöründe bulmuş durumdadır.

Bu yüzden öğrenciler bu konularda panik yapmamalıdır. Lise meslek seçimi yaparken ya da ilerleyen dönemlerde öğrenciler bu konuda sakinliğini korumalıdır. Amerika öğrencileri mesleklere yönlendirirken oldukça başarılı bir politika izlemektedir. Amerika’da öğrenciler lise 2 sınıfında meslekler üzerine yerleştirilmiş olmakta.

Gençler bu konuda özellikle lise çağında 360 derecelik kariyer planlarını en az bir 120’ye düşürmelidir. Yani planlama yaparken kafalarında planlarını kendilerini göz önünde bulundurarak 3’te 1 oranında azaltmalıdırlar. Öğrenciler bunu yaptıkları takdir de keşke bu bölüme gelmeseydim gibi pişmanlıklar yaşamazlar.

Tıp bölümü kazandığı takdirde zamanında bu planlamaları yapmadığı için tıp bölümünden memnun olmayan öğrenciler üniversiteler içerisinde bulunmakta. Üniversite dönemi çok önemli bir dönem olduğu için öğrencilere lise zamanında stratejik ve planlı olarak çalışmalar yapmaları uzman kişiler tarafından oldukça önerilmektedir.

Bu yüzden öğrenciler 9. ve 10. sınıf dönemlerinde bölüm isimlerini fazla dile getirmemeliler. Öğrenciler eşit ağırlık ya da sayısal gibi bölümlere yönelerek en azından bu alanlar içerisinde seçeneklerini kendilerine göre sıralayabilirler. Artık üniversiteler çift ana dala ya da yan dal gibi konulara oldukça izin vermeye başlamış durumdalar.

Artık öğrenciler bir temel alanda okuduktan sonra başka bir alanda master yapabilmekteler. Bu konuda YÖK öğrenciler için inanılmaz hazırlıklar yapmakta. Pandemi krizi öncesi geleceğin meslekleri gibi konular üzerine de inanılmaz çalışmalara başlamış durumdaydı. Bu yüzden öğrenciler lise döneminde ilk başta okuyacağı bölümden önce sayısal ya da eşit ağırlık gibi alanları doğru seçmelidir.

Bölüm Seçimleri

Öğrenciler lise alan seçiminden sonra üniversite meslek seçimi konusunda bölüm seçerken bazı konulara dikkat etmelidir. Bu konuda dar ve geniş kapsamlı bölümler ön plana çıkmaktadır. Biyoteknoloji gibi spesifik bir alanda değil biyoloji gibi hukuk gibi daha geniş alanları seçmeleri önerilmektedir.

Ayrıca 2. sınıftan sonra ve master seviyesinde alanlarını seçmeleri ve uzmanlaşmaları bu konuda uzman kişiler tarafından öğrencilere önerilmektedir. Öğrenciler temelini sağlam tutarak lego gibi okumaları gerekmektedir. Tabanlarını geniş tutarak mesleklerini bu tabanın üzerine yerleştirmeleri gerekmektedir.

Biyoloji okuyup biyoteknoloji konusunda master yaparak profesör olan çok fazla insan bulunmaktadır. Benzer şekilde mühendislik okuyarak sağlık bilimleri ya da endüstri alanında master yaparak ilaç sektöründe olan çok sayıda mühendis bulunmakta. Öğrenciler geniş temel alanları seçerek kendilerini ilerleyen yıllarda daha üst bir seviyeye çok kolay verebilir.

Meslek Seçimi: Önem Verilmesi Gereken 5 Alan

Öğrenciler bölüm tercih ederken 5 alana önem vermeleri gerekir. Bu alanlar geniş bir taban sağlayacağı için öğrencilerin ilerleyen yıllarda bu taban üzerine bir üçgen kurması daha rahat olacaktır. Üçgen ne kadar geniş olursa öğrenciler için gelecekte üzerilerine bir şeyler kurması o kadar basit olacaktır. Dikkat verilmesi gereken 5 bölüm ise;

• Yaşam bilimleri,
• Bilişim teknolojileri,
• Enerji,
• Tasarım,
• Eğitim teknolojileri.

Bu 5 alan oldukça önemli ve ilerleyen yıllarda da önemini iyice arttıracak alanlardır. Bu 5 alanı içeren bölümlere yerleştikten sonra ilerleyen yıllarda üzerinde oynamak çok rahat olacaktır.

Referansların Önemi

Meslek seçimi ya da diğer konularda oldukça önemli olan konulardan bir tanesi ise referanslar. Başarıya giden bir yolda öğrencilerin alacakları referansların oldukça büyük önemi olmakta. Lise ve üniversite hocalarının referanslarına öğrenciler çok fazla önem vermelidir. Akademik referansların dışında yapılan staj, yapılan sosyal sorumluluk projelerinde alınan referans mektupları öğrencilere ilerleyen dönemlerinde oldukça yararlı olacaktır.

Egosistem Yerine Ekosistem

Günümüz öğrencilerine gelecekteki meslek seçimleri için ve genel olarak hayat anlayışları için psikolojik danışmanlık alanında uzman kişiler egosistemden kaçarak ekosisteme geçmelerini önermektedir. Peki, bu tam olarak ne anlama gelmektedir?

Egosistem ülkemizde maalesef oldukça yaygın olarak kullanılan bir büyüme modelidir. Yani insanlar toplu olarak değil sadece kendi büyümelerini göz önüne alarak diğer herkesin büyümesini göz ardı etmesidir. Ekosistem ise tek başına değil toplu olarak büyüme modelidir. İnsanlar ya da şirketler bireysel olarak değil bir araya gelerek yardımlaşarak çok daha kolay bir şekilde ve daha hızlı şekilde büyüme yaşarlar.

Değişen Dünya Sisteminde Ülkemiz

Doğru meslek seçimi konusunda diğer bir dikkat etmemiz gereken nokta ise değişen dünya düzeni ve ülkemizin bu yeni düzendeki yeri. Değişen dünya düzeninde ilk dikkat çeken konu Avrupa’nın artık yaşlanıyor olması. Avrupa nüfusu gün geçtikçe yaşlanmakta ve insan gücüne daha fazla ihtiyaç duymaktadır.

Bunun yanı sıra Amerika ise iyice karışmış ve kendi sıkıntıları ile baş etmek durumunda kalmış durumda. Bu ülkelerin yanı sıra ise ülkemiz genç ve umut veren nüfusu ile oldukça dikkat çekmekte. Genç nüfusun fazla olması ve artık daha bilinçli bir neslin yetişiyor olması ülkemiz adına pek çok şeyi geride bırakarak önemli bir avantaja geçmiş durumda.

Meslek Seçimi: İnsanlar İçin Yararlı Üretim

Meslek seçimi ve meslek yönelimlerinde öğrenciler insan sağlığı için yararlı değerler üretmeye dikkat etmelidir. Bunun yanı sıra akıllı şehirler adı verilen çevre dostu ya da çevreye çok daha az zarar veren enerji üretimi gibi konularda öğrenciler çalışmalar yapması hem ülkemizin gelişimi hem de sağlıklı bir dünya için oldukça önemlidir.

Bunların yanı ek olarak bilgisayar bağımlılığı gibi artık günümüzün en büyük sorunlarına karşı üretilebilecek tedavi ya da karşı çözümler ile de insanlığa büyük fayda yapacak araştırmalar ve çözümler ülkemizde üretilebilir.

Eğer sizde meslek seçiminde zorlanıyorum ya da öğrenciler için meslek seçimi gibi konular üzerinde danışmanlık veya bu konular üzerine alanında uzman kişilerden bilgi arıyorsanız Doç. Dr. Gamze Sart resmi internet sitesini ziyaret edebilirsiniz. Ayrıca bu ve benzeri konular üzerine alanında uzman kişiler tarafından yorumlanan ve açıklanan videolara ulaşmak için Doç. Dr. Gamze Sart resmi YouTube kanalını ziyaret edebilirsiniz.