MBA mi Yapmalıyım Kariyerime Devam mı Etmeliyim?

Dünyada en iyi şirketlere baktığımızda en üst seviyede bulunan şirket yöneticilerinin MBA mezunu olduğunu görüyoruz. Ernst & Young, Deloitte, McKinsey & Company ve BCG grupları özellikle MBA mezunu tercih ediyor. GAMA diye bilinen Google, Amazon, Microsoft ve Apple da üst düzey pozisyonlar için MBA mezunlarını tercih ediyor.

Bugün MBA yapmak pek çok kişinin hayali. Özellikle belli bir süre çalıştıktan sonra veya çalışma hayatının belli bir aşamasına gelmiş olan kişiler MBA yapmak istiyorlar. Peki bu MBA nedir? MBA, Master of Business Administration olarak biliniyor. Türkiye’de ise İşletme Yüksek Lisansı olarak geçiyor. İş dünyasının özellikle 1900’lü yıllardan sonra farklılaşması ile beraber, var olan işletme okulları, daha farklı bir konuma geçti. Bu süreçte özellikle 2. Dünya Savaşı sonrasında şirketlerin küreselleşmesi ile birlikte daha odaklanmış iş gücüne ihtiyaç duyulması sonucu MBA mezunu insanlar tercih edilmeye başlandı.

İçerik ve Kapsamı Nedir?

1881’lerde başlayan ihtiyaç, özellikle Finans, Ekonomi ve İşletme alanındaki konum, 2003’lerden sonra başka bir boyut kazandı ve startup’ların devreye girmesi ile beraber MBA programları müfredatlarını değiştirdi. Özellikle iş dünyasının ihtiyacı olan Finans, Muhasebe, İstatistik gibi ana konular farklılaşarak 21. yüzyılın ihtiyaçlarına göre yeniden şekillendi. Bunların arasında en farklı olanı Stanford Üniversitesi’nin bu programlar içinde Sosyal İnovasyon gibi yeni bir alanı da açmış olması bu farklılığın gerçekten en önemli göstergelerinden bir tanesi. MBA programları genellikle iki veya bir yıl sürüyor. Diğer master programlarına göre MBA, 60 kredi gibi, daha uzun süreli ve daha içerikli bir program aslında. Sadece Amerika Birleşik Devletleri’nde örgün veya online olarak 150 binden fazla kişi MBA programına katılıyor. 

MBA İyi Bir Yatırım Mı?

Dünya İşletme Enstitüsü’nün 2018 yılında yaptığı araştırmaya göre, MBA programına katılan kişilerin mezuniyet sonrasında maaşlarında %90 oranında artış olmuş. Bloomberg’in 2018 yılında yapmış olduğu araştırma ise çok daha ilginç. London Business School’dan mezun olan kişilerin maaşları ise en az %132 artmakta. Genel olarak, MBA mezunlarının diğer Master mezunlarından daha fazla gelir elde ettiği çok açık. Peki MBA programları ortama ne kadara mâl oluyor? Genel olarak Avrupa’da daha ucuz iken Amerika’da daha pahalı. Avrupa’da yaklaşık 100 bin Euro olurken Amerika’da bu tutar 160 bin ila 220 bin Dolar arasında değişiyor. MBA programlarının maliyetleri dışında aynı zamanda bireyin bir ya da iki yıl boyunca şirkete gitmemesinden dolayı ekstra bir gelir kaybı da oluyor. Her ne kadar belli bir maliyete ve belli bir zaman kaybına neden olsa da, MBA yapmanın çok ciddi şekilde avantajları var. MBA yapanların, özellikle şirketlerin üst düzeyinde yer aldığını görüyoruz. Son araştırmalara göre bu oran özellikle büyük şirketlerde %50’nin üstünde. Daha da önemlisi, MBA yapanların bu son yıllarda startuplarda kendi işlerini kurduklarına da şahit oluyoruz.

MBA Programı Tercihi

MBA programlarının en önemli aşaması, doğru MBA programının tercih edilmesi. Doğru MBA programını tercih ederken ilk dikkat edilmesi gereken konu elbette ki MBA programlarının akriditasyonu ve sıralaması. Dünyanın 70 ülkesinde MBA programları yapılmakta. Bu 70 ülkede de MBA programlarının belli bir akriditasyonu var. Bu akriditasyonda en önemli konular, içerik ile MBA programlarının yaratmış olduğu değer ve etki.

Londra’da yer alan AACSB (The Association to Advance Collegiate Schools of Business), 80 ülkede yer alan 800 MBA programını değerlendirmekte, bu değerlendirmeye göre de belli bir sıralama gerçekleştirmekte. Bu sıralamaya göre sadece %33 oranındaki MBA programı belli bir akriditasyon almış durumda.

Akriditasyon sonrasında en çok dikkat edilmesi gereken ikinci husus ise sıralamalar. QS’in 2019 MBA sıralaması şu şekilde:

Birinci üniversite: Stanford Graduate School of Business.

İkincisi: Harvard Business School.

Üçüncüsü: Penn Wharton.

Dördüncüsü: London Business School.

Beşincisi: MIT.

Altıncısı: INSEAD.

Yedincisi: HEC Paris.

Sekizincisi: Chicago Booth.

Dokuzuncusu: IE Business School.

Onuncusu ise: Columbia Business School.

Nasıl Kabul Alınır?

MBA programları tarafından kabul almak istiyorsanız ne yapmalısınız? Özellikle GMAT sınavına girmelisiniz ve iyi bir puan almalısınız. GMAT dışında, çalıştığınız yerden referans almalısınız. Özellikle iki veya üç tane düzgün referans sizin MBA konusunda kapınızı çok ciddi şekilde açar. Ola ki çalıştığınız iş yerinde gitmek istediğiniz MBA programının mezunları varsa, onlardan alacağınız referans mektupları da çok kıymetli. GMAT ve referanslar dışında bir diğer kıymetli alan ise sizin okullara yazacağınız essay’ler ya da niyet mektuplarınız. Bu niyet mektuplarınızın içeriği ve hazırlayacağınız özgeçmiş, gerçekten sizin o okula kabul almanızda büyük faktör.

Başvuru ve Burs

MBA programlarına ne zaman hazırlanmaya başlanmalı? MBA programları genel olarak üç ayrı zamanda kabul almakta. Bunların ilki Ağustos-Eylül, ikincisi Aralık-Ocak, üçüncüsü ise Şubat-Mart aylarında. Mümkünse o senenin Ocak ayında başlayıp, Şubat-Mart ayında tüm sınavlara girip yaz aylarında yazıları yazıp ve referansları alıp başvurulara başlamak lazım. Peki MBA programlarında burs imkânı var mı? Bazen bu üniversitelerin bizzat kendileri burs vermekte. Zaman zaman %100, zaman zaman ise % 75 veya %50 burs imkânı öğrencilere sunuluyor. Bunun dışında bir diğer burs imkânı ise MBA adaylarının, çalıştıkları firmalar tarafından desteklenmesi. Bu destekler bazen %100, bazen %50 yapılmakta. Ama sonrasında mutlaka bir çalışma şartı konulmakta. Burs başvuruları özellikle MBA başvuruları sırasında yapıldığı gibi, aynı zamanda o üniversiteden kabul aldıktan sonra da gerçekleştiriliyor.

MBA mezunlarının söylemine göre MBA programları ile sağlanan en büyük kazanç bireyin kendisine yaptığı yatırım ve tabii ki elde ettiği network. Bu yüzden kendine yatırım yapmak ve özellikle de network yatırımı yapmak isteyen bireylerin MBA yapmayı tercih etmelerini tavsiye ediyorum. Bütün bunların yanında aslında belli bir süre kendi yaşamınıza ara verseniz de gerçek trendleri ve gerçekte nelerin oluştuğunu izleme, inceleme, analiz etme ve daha da önemlisi geleceği okuma fırsatı yakalıyorsunuz.